Afwikkeling Nalatenschap

Marloes werd recentelijk geconfronteerd met het overlijden van haar tante. Ze vroeg zich af hoe de nalatenschap moet worden afgewikkeld. Daarvoor benaderde zij de notaris.

Inleiding

Als hoofdregel kan worden gesteld dat een nalatenschap in drie fasen wordt afgewikkeld, te weten:

• afgifte verklaring van erfrecht;
• successie-aangifte;
• afgifte legaten en verdeling.

Hierna zal een globale uitleg van die fasen volgen.

Verklaring van erfrecht

Door het overlijden rijst de vraag wie de erfgenamen zijn. Dit wordt door de notaris vastgesteld door middel van de verklaring van erfrecht. De verklaring van erfrecht is als het ware een legitimatiebewijs van de erfgenamen om aan te tonen dat zij tot de nalatenschap zijn gerechtigd. Met behulp van zo'n verklaring van erfrecht wordt de blokkade van bankrekeningen opgeheven, kunnen de erfgenamen de omvang van de nalatenschap inventariseren en de schulden van de overledene betalen.

Bij het opstellen van een verklaring van erfrecht gaat de notaris na of er een testament aanwezig is, of de overledene kinderen had en wie de erfgenamen zijn. Hierbij kan het noodzakelijk zijn dat de kinderen berustingverklaringen dienen te ondertekenen. Ook is het praktisch dat één iemand wordt gemachtigd om voor en namens de erfgenamen de nalatenschap af te wikkelen. Hiermee wordt voorkomen dat voor allerlei handelingen steeds de handtekeningen van alle erfgenamen noodzakelijk zijn.

Successie-aangifte

Binnen acht maanden na het overlijden dient de aangifte voor het recht van successie te worden ingediend bij de belastingdienst. Het kan voorkomen dat de belastingdienst van te voren een informatieformulier toezendt; afhankelijk van de bedragen kan de belastingdienst de erfgenamen ontslaan van de verplichting tot indiening van de aangifte. Bij het invullen van de aangifte kan de inventarisatie van de omvang van de nalatenschap plaatsvinden.

De aangifte wordt gevolgd door een aanslag. Meestal komt de aanslag binnen twee maanden na de indiening van de aangifte. De eventuele betaling dient binnen twee maanden te geschieden. Het is dus niet vreemd dat de afwikkeling van een nalatenschap langer dan een jaar kan duren.

Afgifte legaten en verdeling

Na afronding van het fiscale gedeelte met de eventuele betaling van het successierecht volgt de laatste fase: de afgifte van legaten overeenkomstig het testament. Voorts dient de nalatenschap in geval er meerdere erfgenamen aanwezig zijn te worden verdeeld. Dit speelt ook bij een zogeheten langstlevende testament. Afhankelijk van het soort langstlevende testament dient het vruchtgebruik van de langstlevende ouder bij notariële akte te worden gevestigd dan wel dienen de rechten van de kinderen op grond van de ouderlijke boedelverdeling te worden vastgesteld.

Laten de erfgenamen deze laatste fase achterwege dan blijft bijvoorbeeld het huis nog op naam van de overleden staan. Jaarlijks zullen de gemeentelijke belastingen en de waterschapslasten gericht zijn aan de overledene.